კათოლიკეებთან საღვთისმეტყველო დიალოგის ანალიზი .

ჩემი მიზანია,არა ვინმეს შეურაწყოფა ან მისი რწმენის დაკნინება,არამედ ჭეშმარიტებისწარმოჩენა და მათი დახმარება,რომელნიც ვერ გარკვეულან თუ სად არის სიმართლე.. მასშემდეგ,რაც მსოფლიო ეკლესიას გამოეთიშა (გაემიჯნა) რომის საყდარი,მუდამ არისსაუბარი გაერთიანებაზე და ამასთან დაკავშრებით უამრავი კონფერენციები თუ შეხვედრებიდა დისპუტ-დებატები ეწყობა,არსებობს ეკუმენური მოძრაობა,რომელიც უნდაემასხურებოდეს ამ მიზანს,გაერთიანება ჭეშმარიტების საფუძველზე უნდა მოხდეს.. ამ დასხვა საკითხებზე მსჯელობს უდიდესი სულიერების მქონე პიროვნება და აგრეთვეღვთისმეტყველი და უამრავი აპოლოგეტური თუ სხვადასხვა სახის შინაარსისსაღვთისმეტყველო ნაშრომის ავტორი,ჩემთვის დიდად საყვარელი არქიმანდრიტი ეპიფანე(თეოდოროპულოსი 1930–1989) – ელადის მართლმადიდებლური ეკლესიის ერთ–ერთიყველაზე ცნობილი მქადაგებელი და აპოლოგეტი XX საუკუნეში

გვჭირდება თუ არა ეს დიალოგი: მართლმადიდებლობა და კათოლიკობა

მოდით წარმოვიდგინოთ, რომ კათოლოკებმა ჩვენ ყველა გარეგნულ მხარეში დაგვითმეს. . .და თავისთვის მხოლოდ პაპის უცთომელობა დაიტოვეს . . .

            მაშინ მაინც თუ გახდება ჩვენთვის ცხადი, რომ ეს ჟესტი მთელი მისი ეფექტურობის,სანახაობრიობისა და ასევე პროფანებზე მოხდენილი ძლიერი შთაბეჭდილებებისმიუხედავად, არანაირ არსებით დათმობას არ წარმოადგენს და რომ პაპიზმის ცთომილებანითვით საიდუმლოებების შესახებ მოძღვრებასთან მიმართებაშიც კი ურყევი რჩება?საიდუმლოებების აღსრულების პრაქტიკა ერთია, მათ შესახებ დოგმატური სწავლება კისხვა. განა უნიატებს მართლმადიდებლური ტიპიკონები არ აქვთ? მაგრამ რა ხეირი აქვთგარეგნული მსგავსებიდან, თუკი მათ ის  სწამთ, რომ  საიდუმლოებების მიერ მონიჭებულიმადლი ქმნილია? არსებითი დოგმატური განსხვავებანი საკმაოდ ღრმაა. . .

            მაგრამ საქმე ასეც რომ დარჩეს, ზიანი მაინც არცთუ  მცირე იქნება. იმიტომ რომჩვენი წარმომადგენლები ჯერ მარტო მათი თანამონაწილეობით „საღვთისმეტყველოდიალოგში“ პაპისტებს მშვენიერ შესაძლებლობას აძლევენ, რომ ზემოთხსენებულითეატრალური ჟესტები აღასრულონ და დაუბრკოლებლად და იოლად იწყონ დემაგოგიაამით საშინელი ქაოსი და დიდი შფოთი  აღძრან.

            როგორ განსჯიან ჩვენი წარმომადგენლები: იმისთვის, რომ დროის მოთხოვნილებებსშეეფერებოდნენ ან კიდევ „ბოროტსა შინა მდებარე სოფლისა ამის“ საყოველთაო და მქუხარეპროტესტით შეშინებულები ან „გაუთვალისწინებელი მოვლენების“ მორევისგანთავბრუდახვევის მიზეზით მაშინ ხომ არ გადადგამენ კიდევ ერთ ნაბიჯს უკან ანუ ხომ არდასთანხმდებიან ურთიერთობას საიდუმლოებებში?

            უეჭველია, რომ ადრეც აღინიშნებოდა საიდუმლოებების გაცემის შემთხვევებიროგორც კათოლიკებზე, ასევე სხვაგვარად მადიდებლებზე (ეს წინა საუკუნეებშიცმომხდარა). თუმცა ეს დარღვევები, რაგინდ მძიმე არ იყოს (ესენი კი მართლაც მძიმეა)ამათუიმ მღვდელის ან ეპისკოპოსის ან თუნდაც ადგილობრივი ეკლესიებისმცირერიცხოვანი კრებულების ერთეული შემთხვევები იყო.

            ხოლო თუკი კათოლიკეებთან ყველა მართლმადიდებლური ეკლესიის ოფიციალურიშეთანხმება მიიღწევა ასეთი ნაბიჯის გადადმის თაობაზე, ეს იქნება დანაშაული ეკლესიისწინააღმდეგ, ამასთან იურიდიული ენით თუ ვიტყვით, განსაკუთრებულად მძიმედანაშაული.

რა მოხდება, თუკი მართლმადიდებელი მხარე ამ დამღუპველ შეთანხებაზე წასვლასგაბედავს?

            1. კათოლიკეები, ყოველ შემთხვევაში, გარეგნულად მაინც, გამარჯვებას იზეიმებენდა ან იქნებიან და ან არა განწყობილნი დიალოგის გასაგრძელებლად (მოხერხებულობასმათ ვერავინ ასწავლის). მათ იციან, რომ თუკი ოდესმე საიდუმლოებებში ორმხრივურთიერთობას მიაღწევენ, მაშინ „ერთობა“ ავტომატურად და de facto-ც დადგება. მაშინლატინელებს რაღაში დასჭირდებათ მოლაპარაკებების გაგრძელება? (შესაძლოა, ჯერ კიდევადრე იმიტომაც იყო ნათქვამი, რომ ის საკმაოდ ხანგძლივი იქნება?)

            ჩვენ კარგად უნდა გვესმოდეს, რომ პაპიზმი  ძირითადად იცავს და კიდევაც დაიცავსპირველობას და უცთომელობას! ეს ყველაზე სუსტი და მტკივნეული ადგილია. ყველაფერდანარჩენში კი (შესაძლოა filioque-ს ჩათვლითაც) კათოლიკები დიდ მოთმინებასა დაშემწყნარებლობას იჩენენ. . .

            2. მართლმადიდებლურ ეკლესიას თავს საშინელი განსაცდელები დაატყდება. ჩვენ„ერთობის“ მომხრეებად და მოწინააღმდეგეებად გავიყოფით. დაე, ჩვენი წარმომადგენლებინუ იფიქრებენ, რომ მართლმადიდებლური ეკლესიის „შესაკრავად“ მსგავსი „შეთანხმებები“საკმარისი იქნება. ისინი იმედგაცრუებების სიმწარეს იწვნევენ. . . მათ ფერარო–ფლორენციისუნიის ცრუერთობის ხელმომწერთა ხვედრი ელოდებათ. დაე, გადახედონ ისტორიას „დათქუან გულთა შინა თვისთა“, რომ მაშინ სხვა დროება, სხვა პირობები და სიტუაცია იყო.

            რათქმაუნდა, ეს ყველაფერი სხვა იყო, მაგრამ ღმერთი ხომ იგივეა. და იგი თავისისამემკვიდრეოს აოხრებას არ დაუშვებს. ღმერთი „ზამთარს ცბიერებით კი არ ამარცხებს,არამედ ქარიშხალს ხელის ერთი აქნევით აჩერებს.“ „ იგი ჩვენამდე კრაზანებს აგზავნის“ დამათი მეშვეობით აურაცხელ მხედრობას უკუაქცევს. თუკი ჩვენს წარმომადგენლებს ეკლესიის სახიფათო მორევში ჩათრევა არ სურთ, მაშინ დაე უკიდურესად ყურადღებიათიყვნენ: ხიფათი დიდია და უაღრესად დიდია ისტორიული პასუხისმგებლობა, რომელიც მათიკისრეს.

            ისინი „კეთილი აღმსარებლობლობის“ დაცვით ისინი ან დიდებას მოიხვეჭენ ანკიდევ რწმენის საკითხებში კომპრომისზე წასვლით ქვესკნელში შთაინთქმებიან. დაეყურებში ესმოდეთ  ესთერისადმი მიმართული მარდოქეის ღმრთივსულიერი სიტყვები, როცასთხოვა, რომ ისრაელის დასაცავად სიცოცხლე საფრთხეში ჩაეგდო: „ რადგან თუ ახლადაიდუმებ, სხვა მხრიდან მოვა იუდეველთა შვება და ხსნა, შენი მამის სახლი კი დაიღუპება.ვინ იცის, იქნებ ამ ჟამისთვის ეწიე დედოფლობას?“ (ესთ. 4. 14).

            რათქმაუნდა, ეს იმათზე არაა ნათქვამი, ვინც უკვე დაამტკიცა, რომმართლმადიდებლურად კი არ სწამს, არამედ ეკუმენისტურად და ასეთისგან არაფერსადამიანურს აღარ ელი. ეს სხვებისთვისაა ნათქვამი. დაე, მათ წამითაც კი ნუ დაავიწყდებათ,რომ სარჭმუნოების ჭეშმარიტება ყოველგვარ ამქვეყნიურ მიზანშეწონილობას აღემატება!

            იქ კი, სადაც რწმენაზეა საუბარი, კომპრომისების ადგილი არ არსებობს. მათგანშორსაა ყოველგვარი შიში, სულმოკლეობა და ყოველგვარი სურვილი იმისა, რომმსხვერპლად შესწირო რწმენა ადამიანთა სათნოსაყოფელად. სული წმიდა მოგვიწოდებს: „ნუ ეშიშვით ყუედრებასა კაცთასა და გიობასა მათსა ნუ იძლევით,“ (ეს 51, 7)

            ახლა როგორ, „კეთილი“ ნიშნებით დაწყებული დიალოგი უნდა შევწყვიტოთ? დიახ,თუკი იგი ამის შემდეგაც წმინდა კანონთა დებულებების იგნორირებით მყიფე საფუძველზეწარიმართება. არა, თუკი იგი დოგმატურად და კანონიკურად უზადოდ წარემართება.უპირველეს ყოვლისა კი, იგი თავიდანვე საჭირო კალაპოტში უნდა მივმართოთ:პერიფერიისკენ კი არა ცენტრისკენ, პაპიზმის ორი ძირითადი დებულებაზე მსჯელობისკენ:პირველობასა და უცთომელობაზე. . .

            თუკი ამაში დათმობების ტენდენცია შეიმჩნევა, თუკი ამ ორი ცდომილების თვიდანმოცილების სურვილი იქნება გამოხატული და გამოსწორება იქნება სანქცირებული, მაშინ„მხიარული ნაბიჯებითა და გახარებული გულით“ წავიწევით წინ: დანარჩენ საკითხებსაცგანვიხილავთ და ბოლოს კი საღმრთო ევქარისტიის აღსრულების საკითხსაც, რომელიც„დიალოგის“ სხვა საკითხთა შორის ღვთისმეტყველების საფუძვლებს მოკლებულად პირველადგილას იქნა წამოწეული.

            ყოლგვარ ეჭვგარეშეა, რომ ეს შემთხვევით არ იქნა გაკეთებული. მხოლოდგულუბრყვილონი ვერ ხედავენ, თუ რა განზრახვით იქნა ეს საკითხი წინ დაყენებული.

            მიზანი იმათი, ვინც განსახილველი საკითხების თანმიმდევრობას განსაზღვრავდა,საკმაოდ ნათელია: მოდი საღმრთო ევქარისტიასთან დაკავშირებით შევთანხმდეთ, რათარაც შეიძლება მალე ვეზიაროთ საერთო ბარძიმიდან, შემდეგ კი შეიძლება ჩვენ შორისარსებული დანარჩენი  განსხვავებებიც განვიხილოთ, განხილვა ხომ კიდევ დიდი დროსჭირდება . . .ქვეყნიერების აღსასრულამდე.

            მაგრამ ეკლესიის მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის განმავლობაში საღმრთოლიტურგია ერთობის მიღწევის საშუალება არფასოდეს ყოფილა, ის ყოველთვის რწმენაშიუკვე მიღწეულ ერთობას ამოწმებდა და აგვირგვინებდა. იგი ერთობისკენ მოძრაობისსათავეში არასოდეს მდგარა, არამედ ყოველთვის მისი ბედნიერი დასასრული და კეთილიბოლო იყო. ერთობა წმინდა ბარძიმიდან კი არ იწყება, არამედ მასში მთავრდება.

            ზვარაკი ჭამებული იმისთვის კი არ დაიკლა და იქნა შეთავაზებული, რომ ამითუძღები შვილი აეძულებინათ სახლში დაბრუნებულიყო, არამედ იმისთვის, რომ მისი უკვეაღსრულებული დაბრუნება ეზეიმათ. ჩვენ სახლის აშენებას სახურავიდან კი არ ვიწყებთ,არამედ საძირკვლიდან. . . თუკი ჩვენი წარმომადგენლები ცდის ჩატარებას მოისურვებენ დაპირიქით გააკეთებენ, მხოლოდ ერთ რამეს მიაღწევენ: სახლი, რომლის აშენებასაცუსაძირკვლოდ აპირებენ, გრუხუნით დაინგრევა და გასრესს მათ. . .

            მოდი შევიყვაროთ ერთობა, ერთობა ყველასი; მოდი ამაზე ვილოცოთ; მოდიამისთვის ვიშრომოთ. მაგრამ დაე ყურადღებით ვიყოთ! ერთობა, ერთობა ჭეშმარიტებაში,სიკეთეა და წმინდაა, ვინაიდან საკუთარი თავის მსხვერპლად შემწირველი უფლის ნებასგულისხმობს „რაჲთა შვილნიცა ღმრთისანი განბნეულნი შეკრიბნეს ერთად.“ (ინ. 11, 52). ისსიკეთე და წმინდა იმიტომაა, რომ ქრისტესმიერ სიყვარულს მართებულად სურს ყველასშესვლა ჭეშმარიტების წმინდა კარავში და გული შესტკივა ცთომილების თიხოვან ჭაობშიმათი ყოფნის გამო. ამიტომაცაა და მხოლოდ ამიტომაცაა ერთობა კეთილი და წმინდა.

            სამწუხაროა ერთობის ხილვა როგორც წმინდად მათემატიკური მიმატების.შეუძლებელია მისი ყველანაირი გზით მიღწევა, რათა ამგვარად ღვთისმებძოლთა ძალებისლაშქარს შედეგიანი წინააღმდეგობა გაუწიო!

            ერთობა (ვიმეორებთ: ერთობა ჭეშმარიტებაში და არა ცთომილებაში) არ არის რაიმე,თუნდაც ყველაზე წმინდა მიზნის მიღწევის საშუალება. ერთობა, რომელიც გზააბნეულშვილებს მამის მაცხოვნებელ მირქმამდე მიიყვანს, თვითმიზანს წარმოადგენს.არითმეტიკული მიმატება ერთობის შედეგია, მისი რეზულტატია, რომელიც ავტომატურადდა გარდაუვლად მოდის. ეს შედეგი ვერავითარ შემთხვევაში  ვერ განიხილება როგორცერთობის მაიძულებელი ძალა და მიზანი.

            სულიერ ბრძოლაში რაოდენობა სათვალავში არ მიიღება. „ვითარმე იოტოს ერთმანათასები და ორმან წარიქციის ბევრები“ (მეორ. რჯ. 32, 30) ე იმიტომ რომ „ღმერთიიბრძოლებს“. ასურელთა მეფემ წინასწარმეტყველ ელისეს მოკვლის და ამდაგვარადისრაელის ძლევის სურვილით ქალაქ დაფაიმში, სადაც წინასწარმეტყველი იმყოფებოდაგაგზავნა „ჰუნეები და ეტლები და ერი ძლიერი და მივიდეს ღამე და მოიცვეს ქალაქი იგი.“. .  „და ჰრქუა ელისე: ნუ გეშინინ, რამეთუ ჩუენ თანა უმრავლესნი არიან ვიდრე მათ თანა.  დათაყუანის-სცა უფალსა ელისე, ილოცვიდა და თქუა: უფალო, განუხვენ თუალნი ამისყრმისანი, რათა იხილოს. და განუხუნა უფალმან თუალნი მისნი და იხილა და, აჰა, მთა იგისავსე იყო ჰუნებითა და ეტლებითა ცეცხლისათა გარემოს ელისესა. “ (4 ნეშთ. 6, 14–17).ცეცხლოვან ანგელოზთა დასმა გარე შემოარტყა და დაიცვა უძლური და დევნილიწინასწარმეტყველი. . .გვწამს თუ არა ეს თუ იგი ჩვენთვის ზღაპარია?

            დაბოლოს: თუკი პაპისტები  ეკლესიის მსოფლიო კრებების წმინდა სარწმუნოებასდაუბრუნდებიან, მაშინ მათ ხელგაშლილები და გახარებულები შევეგებებით.მაგრამ ამასქრისტიანთა ამქვეყნიური ძალების გასაძლიერებლად კი არ გავაკეთებთ ( მოდით,ბოლოსდაბოლოს, ნუღა დავნებდებით ქრისტეს მესამე ცთუნებას!), არამედ ქრისტესსურვილის აღსასრულებლად, რომელიც ამავდროულად მისი ჭეშმარიტი მოწაფეებისსურვილიცაა, ანუ მამის სახლის აღსავსებად.

            ხოლო თუკი კვლავ თავის ცთუნებებში დარჩებიან და შეინარჩუნებენ თავიანთერთგულებას ეშმაკის გამონაგონებისასდმი პირველობისა და უცდომელობის შესახებ, მაშინდაე, მართლმადიდებლობა დარჩეს ისეთი, როგორიცაა: ღატაკი, გასისხლიანებული,მდაბალი და ამქვეყნიურად სუსტი.

            მართლმადიდებლობას ჭეშმარიტების ხელშეუხებელი განძიც ეყოფა. „დიდიაჭეშმარიტება და ყველაფერზე ძლიერია. ჭეშმარიტებას უხმობს მთელი ქვეყანა, ცა მასაკურთხებს, ყოველი საქმე ირყევა და ძრწის მის წინაშე და არ არსებობს მასთან რაიმეუსამართლო. . .ჭეშმარიტება კი რჩება და მძლავრობს სამარადისოდ, ცოცხლობს დაძალმოსილია უკუნითი უკუნისამდე. . . მისია ძალი და მეფობა, ხელმწიფება და სიდიადეყოველ საუკუნეთა. კურთხეულია ღმერთი ჭეშმარიტებისა!“ (2 ეზდრ. 4, 35–40). ამინ !

 არქიმანდრიტი : ეპიფანე თეოდოროპულოსი.